زمان مطالعه: 5 دقیقه
فهرست محتوای این مطلب:
آیا هوش مصنوعی قراره طراحان سایت رو بیکار کنه؟
بیکار شدن طراح سایت با هوش مصنوعی چقدر محتمله؟ این سؤالیه که این روزها خیلی از شاگردهام ازم میپرسند که آیا با توسعهی هوش مصنوعی ممکنه بیکار بشند و دانش و تخصصشون دیگه بهدردشون نخوره؟
خصوصاً که این چند وقت که بحث ChatGPT داغ شده هم چپ و راست لیستهایی از مشاغلی که با گسترش هوش مصنوعی (AI) قراره از بین برند، منتشر میشه.
البته من متخصص هوش مصنوعی نیستم. از من به عنوان یه توسعهدهنده و طراح وب این سؤال رو میپرسند.
جواب من با اطمینان به این سؤال که آیا بیکار شدن طراح سایت با هوش مصنوعی بهزودی اتفاق میافته، منفیه.
اما چرا؟ به چند علت این رو میگم:
-
هنر و ناتوانی ماشین در آن
طراحی یک سایت، هنره. هنر یک مقولهی انسانیه. ماشین نمیتونه هنرمند باشه. ابزارهای خودکار نمیتونند یک اثر هنری خلق کنند.
قبل از این که یک سایت طراحی بشه، یک وبمستر باید برآورد و نیازسنجی دقیقی از پروژه و سفارش کارفرما داشته باشه. این نیازسنجی با یک گفتگوی تخصصی و طرح سؤالات مختلف انجام میشه. سؤالاتی که حتی برای جواب دادنشون وبمستر به کارفرمای پروژه باید کمک کنه. اینها کارهایی نیست که هوش مصنوعی بتونه انجام بده. حداقل الآن.
-
سایتسازها
همین الآن سایتسازهایی هستند که بدون دانش فنی و طی چند ساعت یه سایت با انبوهی از امکانات براتون میسازند. نمونهی موفق خارجیش Shopify و نمونهی ایرانیش دیجیفای.
پس چرا با وجود اینها هنوز طراحی و توسعهی سایت یکی از پرتقاضاترین و پردرآمدترین مشاغل دنیاست؟ نکته همینجاست. خودکارسازی فرآیند ساخت سایت و یا ساخت سایت توسط ربات هیچ وقت نمیتونه به اندازهی طراحی اختصاصی یک سایت خوب باشه. دقت کنید که گفتم طراحی اختصاصی. نگفتم کدنویسی اختصاصی.
-
آموزش شخصیسازی شده
وقتی یک سایت آماده میشه، کارفرما باید برای استفاده از اون سایت آموزش ببینه. من واقعاً نمیتونم تصور کنم که هوش مصنوعی چطور میخواد این آموزش رو به صاحب سایت بده. سؤالات، نیازها، ابهامات و حتی درک افراد با هم متفاوته. هوش مصنوعی نمیتونه ارتباطی کاملاً انسانی با نفر مقابلش برقرار کنه تا بتونه آموزش رو بهدرستی بده.
بیکار شدن طراح سایت با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی؛ جایگزین آدمها یا شغلها؟
خب با همهی این تفاسیر آیا میشه گفت که این AI قرار نیست هیچ رقمه کار ما وبمسترها رو تحت تأثیر قرار بده و ما همونطور که تا الآن پیش اومدیم، همونطور هم پیش خواهیم رفت؟
جوابم به این سؤال هم منفیه.
هوش مصنوعی قرار نیست ما رو بیکار کنه، ولی قطعاً شیوهی عملکردمون رو تغییر میده. همونطور که وقتی وردپرس اومد، وبمسترها بیکار نشدند. بلکه شیوهی اجرای بخش قابل توجهی از کارهاشون تغییر کرد.
یادمون باشه: هوش مصنوعی جایگزین ما نمیشه، بلکه کسی که از هوش مصنوعی استفاده میکنه جایگزین ما میشه. پس بیکار شدن طراح سایت با هوش مصنوعی تا حد زیادی منتفیه.
شغلها همیشه در حال تغییر و دگرگونی بودند. همیشه. این اولین بار نیست که آدمها مجبورند چیز جدیدی یاد بگیرند تا بتونند شغلشون رو حفظ کنند، آخرین بار هم نیست.
بذارید چندتا مثال براتون بزنم:
-
اپلیکیشینها در مقابل مسیریابهای سنتی
قبلترها توی آمریکا و اروپا شغلی به اسم «مسیریاب» وجود داشته. آدمها به شرکتهای مسیریابی زنگ میزدند و میگفتند که الآن کجا هستند و کجا میخواند برند. بعد اوپراتور (یه آدم واقعی) تا مقصد از پشت تلفن راهنماییشون میکرد.
بعدها با اومدن گوگل مپ این شرکتها جمع شدند.
-
تایپسیتها
روزگاری آدمهایی وجود داشتند که شغلشون نویسندگی بود. ولی نه به معنای ادبیش. بلکه به معنای کارگری. میرزا بنویسی. پول میگرفتند تا چیزی رو برای شما بنویسند.
وقتی ماشین تحریر اومد آدمها فکر میکردند که نویسندههای دستی بیکار میشند. در حالی که اینطور نشد. نویسندههای دستی تبدیل شدند به اوپراتورهای این ماشینهای تحریر. تایپیست به عبارتی. مدتی بعد با اومدن و فراگیر شدن کامپیوترها باز مردم فکر کردند که تایپیستهای ماشین تایپ بیکار میشند. اما آیا امروز تایپیست نداریم؟ اصلاً به نظرتون امروز تایپیستهای بیشتری توی دنیا هستند یا زمانی که ماشینهای تحریر حرف اول تایپ رو میزدند؟
مسأله همینجاست. با اومدن تکنولوژی، هوش مصنوعی و امثالهم، شغلها دگرگون میشند ولی معمولاً از بین نمیرند. این شاغلین در اون شغلها هستند که اگه خودشون رو آپدیت نکنند، شغلشون رو از دست میدند.
-
چراغها، چراغبانها و شغل جدیدشان
بحث رو با مثالهای بیشتر پیش میبرم.
تا قبل از صنعتی شدن برق، خیابونهای مهم شهرها با چراغهای شمعی روشن میشد. آدمهایی شغلشون این بود که ابتدای تاریکی برند و این شمعها رو دونه دونه روشن کنند و در زمان تعیین شده هم برند و دونه دونه شمعها رو خاموش کنند.
با برقکشی شهرها، این چراغهای شمعی جای خودشون رو به چراغهای برقی دادند. این چراغٰها کنترل مرکزی داشتند و با یک دکمه همهشون در آن واحد خاموش و روشن میشدند.
آدمهایی که مسؤول مدیریت این شمعها بودند، به دو دسته تقسیم شدند. اونهایی که خودشون رو آپدیت کردند و توی صنایع مرتبط با برق مشغول شدند و اونهایی که خودشون رو آپدیت نکردند و بیکار شدند.
پس باز هم نتیجه میگیریم که مهمترین عامل تغییر وضعیت کاری ما توی این دگرگونیها آپدیت کردن یا نکردن خودمونه.
-
برنامهنویسی یاد نگیرید. AI براتون برنامهنویسی میکنه، کد میزنه و شغل شما رو میگیره.
داستان هوش مصنوعی و برنامهنویسی برای من جالبترین داستان توی حوزه است.
سال ۱۹۸۵ اولین باری بود که دهن به دهن چرخید که برنامهنویسی یاد نگیرید. یه رابط گرافیکی به اسم GUI اومده که اون براتون کد میزنه. ولی کسی نمیگفت که خب این رابط کاربری گرافیکی رو چه کسی قراره از این بعد توسعه بده؟
بعدها میگفتند که دیگه لازم نیست دیتابیس یاد بگیرید. برنامهای به اسم Access اومده که با موس یه گزینههایی رو انتخاب میکنید و اون خودش براتون دیتابیس درست میکنه.
توی همون دوره بود که میگفتند نرمافزاری به اسم Front Page اومده که باهاش میتونید سایتتون رو طراحی کنید. دیگه لازم نیست کد بزنید، درنتیجه لازم هم نیست که کدنویسی یاد بگیرید.
بار بعدی سال ۲۰۰۳ بود که میگفتند کدنویسی یاد نگیرید. فریلنسینگ جای خودش رو توی فرهنگ اروپا و آمریکا پیدا کرده بود و بازار برونسپاری به هندیها داغ بود. همه میگفتند دیگه لازم نیست کدنویسی یاد بگیرید. کافیه کدهاتون رو بدید هندیها تا با یه هزینهی خیلی خیلی کم براتون بنویسندش.
سال ۲۰۱۵ آدمها بهم توصیه میکردند که دیگه لازم نیست کدنویسی یاد بگیرند چون پلتفرمی به اسم No Code اومده که به شما این امکان رو میده که با جابجا کردن بلاکها هرکاری میخواید بکنید و کدش رو تحویل بگیرید.
و امروز… توی سال ۲۰۲۳ هم همین حرفها رو در مورد AI میزنند.
همکار یا رقیب؟
هوش مصنوعی همکار ماست، نه رقیب ما.
علاوهبر این که AI قرار نیست شغل ما رو بگیره و فقط قراره نوع انجام شدن کارها توی شغلمون رو تغییر بده، حتی هدف از ایجادش اینه که توی کارها به ما کمک کنه.
مثلاً من بهعنوان یه طراح سایت تا الآن هربار که میخواستم یه پروژه انجام بدم، باید صفحهی لاگینش رو هم میتوشتم. و هر بار این کار تکراری رو انجام میدادم. البته کدها تا حد زیادی قابل کپی هست و من هم اونها رو کپی میکنم، ولی بخش قابل توجهیش هم توی هر پروژه باید جداگانه نوشته بشه. از الآن میتونم این بخش رو به هوش مصنوعی بسپارم و خودم رو از شر یه کار تکراری راحت کنم.
نکته اینجاست که این منم که میتونم این تعامل رو با هوش مصنوعی داشته باشم، با یه دستور صحیح ازش کد صحیح رو بگیرم و در جای صحیح هم ازش استفاده کنم. مشتری من نمیتونه. پس AI قراره همکار من باشه، نه رقیب من. قراره نوع انجام شغلم رو تغییر بده، نه خودم رو.
یه مثال جالب هم من اضافه کنم به این نوشته.
قدیما اخبار رو خیلی درشت روی کاغذ می نوشتند و جلوی گوینده خبر می گرفتند و مدام این کاغذها رو عوض می کردند.
بعدا با اومدن سیستم های دیجیتالی به نظر می اومد نه به اون نویسنده نیازه و نه اون کسی که کاغذها رو عوض می کرد.
اما اون نویسنده شد تایپیست و اون کسی که کاغذا رو عوض میکرد شد مسئول راه اندازی و نگهداری سیستم.
با توجه به این مطلبی که الآن خوندم احتمالا کسانی که خودشون رو با تکنولوژی روز آپدیت نکردند کارشون رو از دست دادند. به عبارتی این شغل هاشون نبوده که نابود شده، اونایی که تنبل بودند نابود شدند. یه چیزی شبیه به قانون انتخاب طبیعت که قوی ترها رو نگه میداره و ضعیف ترها رو از بین میبره.
منم با مطلب شما موافقم فقط یه چیزی وجود داره اونم اینه که از این به بعد احتمالا یادگیری تخصص های که سال ها طول میکشید توسط خدمات هوش مصنوعی راحت تر میشه و در عوض بعضی از بازار ها احتمالا اشباع میشن یا دستمزد هاشون به دلیل زیاد شدن نیرو کار یا سریع شدن زمان انجام خدمات دهی کاهش پیدا میکنه ، برای این چه فکری باید کرد ؟؟
چرا و با چه منطقی یادگیری یک تخصص توسط هوش مصنوعی راحتتر و سریعتر میشه؟ دیگه توی بهترین حالت (به به خاطر عدم وجود وجوه انسانی من بعید میدونمش) مثل یه مدرس متخصص میخاد آموزش بده. بالاتر از این که نیست؟ شاید (حتی با این هم موافق نیستم) آموزش رو در دسترستر قرار بده. ولی راحتتر و سریعترش نمیکنه. فراموش نکنیم که هوش مصنوعی خودش با train کردن ما آدمها چیزها مختلف رو یاد گرفته. پس قطعاً قرار نیست چیزی بگه که یه مدرس متخصص نتونه بگه یا منتقل کنه.
در واقع با فرض این که همه چیز خوب پیش بره، توی این سناریو که شما مطرح کردید ما قراره صرفاً با یه آموزگار در دسترستر و ارزونتر طرف باشیم. همین.
میدونید ، منظورم اینه که با آپدیت شدن نرم افزار ها و ابزار های کار ؛ و کمک هوش مصنوعی به اون ها خیلی از کار ها که تا الان زمان زیادی برای انجامش از متخصص ها میگرفت راحت تر میشه و زمان یادگیری شون خیلی کم میشه مثلا الان شما فتوشاپ رو با سه سال پیش مقایسه کنید جدای از آپدیت های خود Adobe الان ترکیب هوش مصنوعی با اون انجام خیلی از کار ها رو سریع تر و راحت تر کرده و نیاز به وقت گذاشتن های طولانی مثل گذشته برای یسری از کار ها نیست و این یعنی دیگه نیازی نیست تا اون ها رو به صورت گذشته وقت گذاشت و یاد گرفت چرا که هوش مصنوعی به جای ما یاد گرفته و فقط کافیه ازش بخواهیم تا انجام بده
ممنون که با هوش مصنوعی این مقاله را ننوشتید و نظر کارشناسی خودتون اعلام کردید
مثل همیشه عالی
مطلب واقعگرایانه و جالبی بود.
واقعا هم همینطوره، هر موقع بنگاههای معاملات ملکی جمع شدن و پلتفرمهایی چون سایتهای جستجوی ملک و اپلیکیشنهایی شبیه به دیوار جاشون رو گرفتند، و یا اینکه هر موقع سوپرمارکتها جمع شدن و جاشون را به پلتفرمهایی شبیه دیجیکالا و اسنپ دادن، اونموقع طراح سایت هم جاش رو به هوش مصنوعی میده!
قیاسهای جالبی بودند… و البته کاملاً درست.
به طور کلی در تمام طول تاریخ
همواره تکنولوژی های جدید، باعث شدند یه سری از شغل ها محدودتر و حتی حذف بشن.
ماشین چاپ، خط تولید کارخانه ها و …
یه عزیزی میگفت ( فکر کنم جادی بود. )
هوش مصنوعی جای تو رو نمیگیره
هوش مصنوعی، جای تویی رو میگیره که با هوش مصنوعی نمیتونی کار کنی …
درسته. ولی خب بیشتر موافقم از کلمهی «تغییر» استفاده کنیم تا «حذف». چون در غالب موارد با حذف یک شغل، شغل دیگهای معادل همون شغل حذف شده ولی توی کلاس متفاوتی ایجاد شد.
اون جمله هم مال جادیه. البته شما دیگه خیلی تغییرش دادید!!
مقاله خیلی خوبی بود. این مقاله به آدم فکر کردن یاد میده. که:
۱- به نحوه ورود ابزارها به شغلمون بهتر نگاه کنیم و
2- به آدم یادآوری میکنه که وقت تغییره و کسب مهارتهای جدید بر پایه AI شروع شده
دقیقاً…
ماها از تغییر میترسیم. دوست نداریم از منطقه امنمون خارج بشیم. برای همین وقتی چنین تحولی رخ میده نسبت بهش گارد داریم، ازش میترسیم یا احساساتی از این دست. در حالی که باید به چشم یه ابزار بهشون نگاه کرد و ازشون استفاده کرد تا رشد کنیم.
البته این وسط تنبلی ما آدمها هم عامل پررنگیه. حوصله نداریم وقت بذاریم و چیز جدید یاد بگیریم.
بسیار کاربردی و دقیق بود
ب نظر منم هوش مصنوعی هنوز فاصله زیادی داره تا خلاقیت و نواوری
خیلی وقته که برای ارتقای شغلی خودم میخاستم توی یه دوره تخصصی ثبت نام کنم. ولی داغ شدن تب هوش مصنوعی کاملا منو ترسونده بود، به حدی که از ثبت نام توی اون دوره کاملاً منصرف شده بودم. اما الآن که این مطلب رو خوندم کاملا قانع شدم و قوت قلب گرفتم. ازتون متشکرم