کد QR چیست؟

کد QR را بر روی تبلیغات نشریات، بیلبوردها، لباس، کارت ویزیت و حتی محصولات برخی فروشگاه‌ها دیده‌اید.
به نظر می‌رسد این نوع از کدها امروزه طرفداران بسیاری داشته باشد.

کدهای QR را‌ می‌توان به کمک تلفن‌های هوشمند اسکن کرد.
این کدها می‌توانند حاوی اطلاعاتی نظیر آدرس اینترنتی، نام، نشانی، تلفن، متن دلخواه یا هر اطلاعات دیگری باشند.
در صورتی که این کد حاوی نشانی اینترنتی خاصی باشد، پس از نشانه‌روی و اسکن آن توسط گوشی هوشمند، نشانی رمزگشایی شده و صفحه مورد نظر باز می‌شود.

کلمه‌ی بارکد (Barcode) به معنی کدهای میله‌ای است و از آنجا که در کدهای QR میله‌ای در کار نیست نمی‌توانیم آن را بارکد بنامیم.

کد QR چیست؟

QR مخفف عبارت «Quick Response Code» یا کدهای واکنش سریع است که به صورت مربعی شکل بوده و نخستین بار توسط محققی ژاپنی ابداع شده‌اند.
برخلاف بارکدهای استاندارد UPC که متشکل از خطوط عمودی و اعداد هستند، یک کد QR نه تنها حاوی اطلاعات بسیار بیشتری است، بلکه می‌توان به سرعت به اطلاعات گسترده‌ای که در آن وجود دارد، دسترسی پیدا کرد.

کدهای QR تنها توسط ماشین قابل رمزگشایی هستند، یعنی چنین کدهایی برای رایانه‌ها قابل درک‌تر از این متنی است که در حال خواندنش هستید!
کدهای QR مصارف گسترده‌ای دارند. از رهگیری محصولات گوناگون گرفته تا شناسایی آیتم‌های مختلف.
اما هدف اولیه از ساخت چنین کدی، کارکردشان به عنوان نسل جدیدی از بارکدهای UPC بوده است.

با این وجود، از آنجا که کدهای QR فاقد قابلیت‌های پیشرفته‌ای برای رهگیری بسته‌ها مثلاً در انبار یا کتابخانه‌ای بزرگ است، از آن‌ها برای کاربری‌های ساده‌تر استفاده می‌شود.
مثلاً حوزه‌ی تبلیغات، بسته‌بندی محصولات، بیلبوردهای خیابانی و برخی سایت‌ها.

چرا باید به کد QR اهمیت دهیم؟

بیش از نیمی از ما در حال حاضر گوشی‌های هوشمند داریم که این تعداد به صورت روزانه در حال رشد است.
کد QR این پتانسیل را دارد که تنها با یک اسکن از راه دور، تأثیر عمده ای بر تبلیغات، بازاریابی و خدمات به مشتریان داشته باشد و حجم اطلاعات مشخصی از محصول را به سادگی بدست مشتریان برساند.

کد QR را چه جاهایی می‌توان قرار داد؟

پاسخ این است که تقریبا در هر نقطه! کد QR چاپ شده را می توان در روزنامه ها، مجلات، جزوه و بر روی کارت های ویزیت قرار داد.
علاوه بر این می‌توان آنها را بر روی بسته‌بندی محصول یا برچسب،ددر تابلوهای تبلیغاتی و حتی دیوار به نمایش گذاشت.
شما حتی می توانید یک کد QR را بر روی بدن خود خال کوبی کنید!

شما می توانید کدهای QR را بر روی یک سایت استفاده کنید، اما آنها را نباید به طور کلی به عنوان یک جایگزین برای لینک‌های قدیمی استفاده کرد.
بدیهتاً کاربر آنلاین هنوز ترجیح میدهد که بجای اسکن یک کد QR با تلفن همراه، بر روی لینک سایت کلیک کند.

کدهای QR چگونه کار می‌کنند؟

یک کد QR به سادگی توسط یک دستگاه مانند موبایل یا تبلت متصل به اینترنت اسکن می‌شود و کار می‌کند.
کافیست گوشی یا تبلت شما به یک دوربین و برنامه کدخوانِ QR مجهز شده باشد.
این برنامه می‌تواند به صورت رایگان بر روی سیستم عامل گوشی‌های هوشمند نصب شود.
بدین‌ترتیب کد QR با استفاده از دوربین دستگاه اسکن و سپس به صورت یک URL (یک آدرس در صفحات وب) ترجمه‌می‌شود و عملکردهای بسیاری را بر روی دستگاه کاربر داشته باشد، برای مثال:

• مشاهده یک سایت و یا صفحه فرود(landing page)
• شماره گیری شماره تلفن
• ارسال پیام متنی یا پیشنهاد ویژه
• ارسال ایمیل
• دانلود اطلاعات تماس (کارت ویزیت)
• مشاهده نقشه‌های گوگل محل کسب‌وکار
• مشاهده مشخصات رسانه‌های اجتماعی

استفاده از کد QR در بازاریابی

اگر شما می خواهید از کدهای QR برای کسب و کار و یا اهداف بازاریابی خود استفاده کنید، باید در نظر بگیرید که مردم از اسکن یک کد QR انتظارات بیشتری از ورود به یک سایت را دارند.
چرا که این کار را به سادگی کلیک کردن بر روی یک لینک در یک سایت نیز می‌توان انجام داد.
شما باید برای افرادی که زمان صرف کرده و برای اسکن بارکد تلاش نموده‌اند چیز منحصر به فردی ارائه دهید.
همچنین به یاد داشته باشید که بسیاری از مردم نمیدانند که کد QR چیست و یا چگونه میتوان از آن استفاده کرد. تا زمانی که استفاده از کد QR گسترش یابد، شما باید دستور العمل استفاده از آن را در اختیار مخاطب قرار دهید.

چند نمونه از استراتژی استفاده کردن از کدهای QR در فرآیند‌های بازاریابی:

راه‌های متعددی برای استفاده استراتژیک کدهای QR به عنوان پلی میان تبلیغات آنلاین و آفلاین موجود است که به بررسی چند نمونه از آن می‌پردازیم:

•  یک مشاور می‌تواند کارت کسب و کار خود را به یک کد QR در پیوند با یک صفحه فرود مجهز کند.
  و در آن صفحه فرود شرایط دانلود اطلاعات تماس و جزییات بیشتر را فراهم کند.
  بدین‌ترتیب مخاطبِ مشتاق را در همین صفحه از خدمات و نحوه رزروِ نوبت آگاه کند.
• فرض کنید یک پوستر‌ تبلیغاتی برای برگزاری یک سری کلاس‌های آموزشی برای تبلیغات طراحی کرده‌اید.
  برای اثر‌گذاری بیشتر این پوستر می‌توانید آن را به یک کد QR در پیوند یک سایت متصل کنید.
  شما می‌توانید یک آزمون خود ارزیابی و منابعی که قرار است در اختیار دانشجوها قرار بدهید را در آن‌صفحه به طور کامل توضیح دهید و شرایط ثبت نام را در همان جا فراهم کنید.
  به این ترتیب مخاطب مسیر آسوده‌ای را برای استفاده کردن از خدمات شما می‌پیماید.

و ایده‌های بیشتر…!

• یک فروشگاه می‌تواند برای محصولات خود تگ حاوی QR کد آماده کند.
  مشتریان با اسکن این کدها به آرشیو محصولات با جزئیات بیشتر دسترسی پیدا می‌کنند.
  همچنین می‌توانند از محصولات آینده با خبر شوند.
  بدین‌ترتیب با یک کدِ ساده وفاداری مشتریان نسبت به برند به نحوی بهبود پیدا می‌کند.
• یک سازمان خیریه می‌تواند بر روی بسته‌های خیریه خود، کدهای هدایت کننده را ایجاد کنند.
  به این ترتیب مسیر کوتاهی را برای افراد مشتاق به اهدا ایجاد کند.
• یک رستوران با این کدها بر روی منوی خود می‌تواند شرایطی را برای رزرو آنلاین طراحی کند.
• با چاپ این کدها روی بسته‌های تولیدات خود می‌توانید مخاطبانتان را به صفحه‌های آموزشی نصب و نگهداری و خدمات پس از فروش هدایت کنید.
• یک نامزد انتخاباتی می‌تواند دسترسی به فایل‌های سخنرانی خود را بر روی پوسترهای تبلیغاتیش توسط این کدها امکان‌پذیر نماید.
• در یک کنفرانس شرکت‌کنندگان می‌توانند اطلاعات کسب‌وکار و یا سخنرانان را از طریق اسکن کدِ روی بروشور بدست بیاورند.
• یک کسب‌وکار در زمینه املاک می‌تواند به وسیله این کدها روی تبلیغات چاپی خود، نقشه‌های داخلی و تصاویری از املاک خود را به راحتی در اختیار مشتریان قرار دهد.
• در پوستر یک فیلم یا تئاتر می‌توان کدهای در پیوند با صفحه نمایش تیزر یا تریلر قرار داد.

چگونه می‌توانم کد QR بسازم؟

شما می‌توانید کدهای QR را با استفاده از برنامه های طراحی بارکد ۲ بعدی بسازید.
با این حال در ابتدا شما باید در نظر بگیرید که چه استفاده‌ای می‌خواهید از آن داشته باشید.
سایت‌های رایگان ساخت کد QR که در حال حاضر در دسترس می‌باشند عبارتند از:

qrstuff.com
qrcode.kaywa.com
quikqr.com
qrcodemakr.com

دیگر کاربردها

از کدهای QR می‌توان برای سایر امور نیز بهره برد.
برای مثال، در صورت فعال کردن قابلیت تایید هویت دو مرحله‌ای گوگل، آن‌ها کد QR خاصی را در نمایشگر رایانه در اختیار شما قرار می‌دهند.
لذا کاربر می‌تواند به کمک برنامه‌ی مخصوص آن را رمزگشایی نماید.
این روش‌ بسیار ساده‌تر از درج دستی اطلاعات و کسب اطمینان از صحت آن است.

در این مورد، یک کد QR را می‌توان برای تایید هویت رایانه و گوشی‌های هوشمند خاص استفاده کرد. و برای اطمینان از ارتباط داشتن این دو ابزار به هم، نیازی به ابزار دیگری نیست.
تنها با داشتن برنامه‌ی مخصوص می‌توان این مهم را به انجام رسانید.

از این گذشته می‌توان از کدهای QR برای ورود به محیط کاربری سایت‌های گوناگون استفاده کرد:
مثلاً سایت AirDroid به کاربران خود اجازه می‌دهد تنها با اسکن کد QR خود به نسخه‌ی عادی یا مخصوص موبایل سایت دسترسی داشته باشند.
در نتیجه نیازی به واردکردن کلمه عبور نیست.

چطور کدهای QR را بخوانیم؟

اگر مایل به استفاده از کدهای QR هستید، نیاز به برنامه‌ی اسکن مخصوص دارید.
این برنامه‌ها بر روی انواع گوشی‌های هوشمند نصب می‌شوند.

گوشی‌های اندرویدی: اندروید دارای برنامه‌های متعدد اسکن کدهای QR است. می‌توانید از برنامه‌ی Goggles شرکت گوگل یا دیگر برنامه‌ی محبوب Barcode Scanner برای این منظور بهره ببرید.

آیفون: سیستم عامل iOS دارای برنامه‌ی اسکنر QR متعددی است که محبوب‌ترین آن RedLaser است.

برنامه‌های اختصاصی نیز که کدهای QR را می‌خوانند (نظیر Google Authenticator) ابزار QR خوانی مخصوص به خود هستند و برای تایید هویت کاربر نیازی به برنامه‌ی دیگری ندارند.

البته کدهای QR دارای برخی اشکالات فنی و امنیتی خاص خود هستند.
چرا که نفوذگران و «آدم بدهای داستان» به سادگی می‌توانند از بستر ساده‌ی این کدها برای گسترش استفاده از کدهای مخرب خود بهره ببرند.
ممکن است با اسکن کدهای ناآشنا به صفحه‌ای در اینترنت هدایت شوید که حاوی مخاطراتی برای شماست.

مزایای استفاده از کدهای QR چیست؟

• راحتی کاربر: با هدایت کاربر به صفحات مورد نظر خیلی از فرآیندها آسان می‌شود.
  برای مثال؛ ثبت‌نام، دسترسی به اطلاعات و جزییات بیشتر، خریدی آنلاین، ثبت سفارش و…
• مقرون به صرفه: به واسطه ثبت این کدها تبلیغات چاپی کمتری تولید می‌شود زیرا توضیحات بیشتر را در فضای بهتری قرار می‌دهیم.
• حمایت از محیط زسیت: تولید تبلیغات چاپی کمتر، کاغذ کمتر در نتیجه منابع زیست محیطی بیشتر
• یکپارچگی: فرآیند تبلیغات آنلاین و آفلاین یکدست می‌شود و یک حرکت رفت و برگشتی به‌وجود می‌آید.
• قابلیت ردیابی و آنالیز: شما می‌توانید از روی اسکن‌ها اطلاعات مفیدی را بیرون بکشید.
  برای مثال، مخاطبان شما بیشتر در چه منطقه‌ای حضور دارند؟
  شما در چه منطقه‌ای بیشتر باید انرژی بگذارید تا جذب مخاطب را بالا ببرید؟
  تعداد اسکن‌ها و موفقیت کدها به چه میزان بوده‌ است؟ و…

چه نکاتی را باید در ثبت کدهای QR رعایت کنید؟

متن و محتوا: مطمئن شوید کدها مخاطب هدف را به سمت محتوای درستی هدایت می‌کنند.

طراحی صفحه فرود: این اسکن‌ها توسط دستگاه‌های دستی مانند گوشی همراه یا تبلت اتفاق می‌افتد.
پس طراحی صفحه فرودی که کاربر به آن‌جا هدایت می‌شود باید مختص صفحه نمایش گوشی یا تبلت باشد تا تمرکز کاربر بالا برود.

جایی مناسب برای ثبت: کدها را در تبلیغات خود در جایی قرار دهید که اسکن آن بسیار آسان باشد.
همین‌طور مطمئن باشید در آن فضا اینترنت برای مخاطبان وجود دارد و با سرعت خوبی کار می‌کند.

پیشنهاد ویژه در کنار کدها: شاید اسکن یک برای هر کسی جذاب نباشد.
هر جا که کد را ثبت می‌کنید حتما جمله یا عبارتی را تحت عنوان دکمه فرخوان در کنار این کد قرار دهید.
برای مثال؛ برای دریافت تخفیف یا برای دیدن پیشنهادهای ویژه کد زیر را اسکن کنید.

انعطاف‌پذیری: کدهای QR باید app-agnostic باشد یعنی هر بارکدخوانی بتواند کد شما را اسکن کند.
این بدان معنی است که از لحاظ فنی کد شما باید از میزان انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار باشد.

موقعیت انتظار: بهترین زمان و مکان برای جذب مخاطب هدف، فضایی است که افراد در حال انتظار هستند.
مثلاً یک فروشگاه با ثبت کد QR در ایستگاه‌های مترو و اتوبوس می‌تواند افراد در انتظار را به خرید روزانه آنلاین مشغول کند.